تراژدی تنهایی

کتاب «تراژدی تنهایی» که زندگی نامه‌ی سیاسی محمد مصدق است، راه‌های فراوانی پیش پای ما می‌گذارد؛ این که به جای تمرکز روی موضوعی تا این حد آشنا و بزرگ و اسطوره‌ای مثل ملی شدن صنعت نفت، کمی به خود مصدق برسیم یا ریشه‌های شکل گیری تصمیم‌ها و پافشاری‌های گاه جنون آمیز او را ببینیم. کریستوفر دوبلگ، انگلیسی است و مثل بیشتر مستشرقین از رفتار رندانه‌ی شرقی‌ها (به خصوص ایرانی‌ها) متحیر است اما خونسردی‌اش را از دست نمی‌دهد و با جزئیات شگفت انگیز بخش‌های از زندگی نخست وزیر محبوب ایرانی‌ها را شرح می‌دهد.

در این زندگی‌نامه‌ی تازه‌ی محمد مصدق، نخست‌وزیری که سرخوردگی از سرنگونی‌اش هنوز در جان اصلاح‌خواهان ایرانی باقی است، کریستوفر دو بِلِگ با استفاده از انبوهی منابع فارسی و فرنگی و همچنین اسنادی تازه‌یاب از زندگی شخصی و حرفه‌ای او، شرحی مفصل و پُرجزئیات به دست می‌دهد از فراز‌و‌نشیب‌های یک عمر سیاست‌ورزی‌های مصدق در کسوت‌هایی مختلف، عمری که عمده‌اش در مرکز بحران‌ها گذشت و هر گامش پا گذاشتن از آتشی به آتش دیگر بود. تاریخ‌پژوه انگلیسی از کودکی مصدق شروع می‌کند و بعد رد روابط پیدا و پنهان جوانی او را می‌گیرد تا تأثیر طبقه و محیط و خانواده و آدم‌ها را بر شکل‌گیری شخصیت سیاستمدار آینده نشان بدهد. در ادامه به سراغ مقاطع حساس و دشوار دوران مناصب حکومتی او می‌رود، و سِیر این زندگی سراسر کشمکش و مبارزه را تا فرجام تلخ خانه‌نشینی و مرگ مصدق پی می‌گیرد؛ از گذر این‌ها ضمناً روایتی هم به دست می‌دهد از آرایش قوای سیاسی، جنگ دیدگاه‌های مدعی و روش‌های سیاست‌ورزی در ایران آن سال‌ها. دو بِلِگ کتابش را پنجاه ‌و چند سالی بعدِ تابستان مصیبت‌بار 1332 نوشت و می‌کوشد درس‌هایی از آن روزها به یاد آنانی بیاورد که امروز سودای تغییر و بهبود دارند.

کریستوفر دو بلگ

ترجمه‌ی بهرنگ رجبی

۲۴,۰۰۰ تومان

وزن	300 g
ابعاد	21.5x  14.5 cm
نوع جلد	شومیز
شابک	7 ـ 550 ـ 229 ـ 600 ـ 978
تاریخ چاپ	1395
نوبت چاپ	دوم

جالب اینجاست که درست چند هفته قبل انتشار این کتاب در ایران، جعفر مدرس صادقی، رمان «بهشت و دوزخ» را منتشر می‌کند. که آن هم درباره‌ی مصدق است مدرس صادقی، رمان مدرن و هیجان انگیزی ساخته درباره‌ی روزهایی که این مرد هنوز مشهور نیست اما ریشه‌های لجبازی و رفتار جنون آمیز و رادیکال در او دیده می‌شود. مدرس صادقی مثل یک گزارشگر با جزئیات تمام احوال مصدق را بدون تأکید روی شخصیت برجسته‌ای که الان از این مرد در ذهن داریم می‌سازد. روایت او سرراست است و بیشتر مشغول توصیف دقیق موقعیت ویژه‌ی مصدق است. خب، ابتدای رمان نوشته شده «برای مانی حقیقی» و معلوم است که این رمان، احتمالاً برای بدل شدن به یک فیلم نوشته شده و می‌شود حدس زد ساخت فیلمی با این داستان و این نوع شخصیت پردازی، که مصدق در تمام مدت ماجرا، مدام بالا می‌آورد، غر می زند، غذا نمی‌خورد و با کمترین باد می‌لرزد و زیر پتو می‌خزد تا چه اندازه جنجالی می‌شود.