سرقت علمی
چهارشنبه, ۳۰ تیر ۱۳۹۵، ۱۱:۵۷ ق.ظ
براساس گزارشهای ارئه شده میزان عدم رعایت امانت علمی یا همان سرقت علمی در بین آثار، چشمگیر است که این موضوع در پژوهشگران مبتدی بیشتر مشهود است. بخش زیادی از این موضوع عمدی نیست. یا پژوهشگر به مسئله استناد دادن آگاهی ندارد. یا استناد به منبعی را از یاد برده و از طرفی هم ابزاری برای مشخص شدن این امر در دست ندارد.
چه مواردی به عنوان سرقت علمی شناخته می شود؟
- استفاده بیش از چهار واژه متوالی یک منبع بدون به کارگیری نشانه‌های نقل قول (یعنی علائم " " )
- به کارگیری مطالب، ایده‌های دیگری و ارائه آن به عنوان کار خود.
- اتخاذ عقیده، پیشنهاد یا حتی عبارتی خاص از فردی دیگر بدون ذکر منبع، با القای گمانی باطل به خواننده که عقیده اصلی از آن نگارنده است.
- با تغییراتی ساختاری جزئی و افزودن یا حذف واژه‌هایی چند، که به تغییرات نمودی کار ارائه شده نسبت به کار اصلی می‌انجامد.
- تغییر یا ترجمه متنی اصلی بدون ذکر منبع است. بدین مفهوم که ایده اصلی متن، با تغییراتی چند، بدون اشاره به منبع اولیه، به کار برده می‌شود.
- عدم ذکر نام نویسنده‌ای که مطالب از او نقل و برگرفته شده است.
- مواردی که نام منبع در آنان تنها برای بخشی از مطالب کپی برداری شده به کار گرفته شده است.
- کاربرد مجدد بخش‌هایی با اهمیت و یکسان از کار خود نگارنده بدون ذکر کار اولیه است. بازسازی فریبنده.
- سرقت علمی ترجمه به دو شکل: الف) بهره گیری و ترجمه بخشی از کار دیگران بدون ذکر نام منبع اصلی (ترجمه ی بخشی)؛ ب) استفاده از ترجمه‌ای پیشین با تغییری صوری در چند واژه بدون ذکر منبع و ثبت آن به نام خود.
در هر صورت سنجش میزان مشابهت در مقالات قبل از ارسال به ناشر دارای اهمیت زیادی است و از موارد ناخواسته جلوگیری می کند. ابزارهای مشابهت یاب که در اصطلاح به آنها ابزارهای سنجش سرقت علمی می گوییم تقریبا گران قیمت هستند. در کنار این ابزارها برخی از سایتها اقدام به فراهم کردن ابزارهای سنجش مشابهت رایگان کرده اند.
